Motor giảm tốc còn gọi là động cơ giảm tốc được ứng dụng nhiều trong dây chuyền sản xuất, trong doanh nghiệp và cuộc sống. Tuy nhiên không phải ai cũng biết về thiết bị này. Vậy motor giảm tốc là gì? Motor giảm tốc, động cơ giảm tốc và hộp giảm tốc có mối liên hệ như thế nào? Hãy cùng đi tìm câu trả lời trong bài viết này nhé.
Nội dung chính
Motor giảm tốc là thiết bị như thế nào?
Motor giảm tốc là động cơ điện có tốc độ thấp đã được giảm đi nhiều so với loại động cơ thông thường có cùng công suất và số cực, thường là 1/2, 1/3, 1/4, 1/5, 1/8, 1/10,…
Motor giảm tốc có cấu tạo như thế nào?
Motor giảm tốc được cấu tạo bởi hai thành phần chính, bao gồm: động cơ điện và hộp giảm tốc.
Hình minh họa: Cấu tạo của Động cơ giảm tốc
Động cơ giảm tốc = Động cơ điện + Hộp giảm tốc
Động cơ điện có số vòng quay cực kỳ lớn như 2900rpm, 1450rpm, 960rpm, tuy nhiên moment xoắn lại nhỏ.
Moment xoắn là gì? Đây chính là đặc trưng cho khả năng chịu chuyên chở tức thời của động cơ, hay có thể hiểu là khi gắn hộp giảm tốc vào Động cơ điện thì moment xoắn sẽ nâng cao lên. Vậy moment xoắn sẽ tăng lên bao nhiêu và tăng như thế nào?
Những thông tin này chính là tỉ số truyền mà nhà sản xuất hay người bán sẽ cung cấp khi chúng ta mua hộp motor giảm tốc (hộp giảm tốc). Thế thì công dụng của các thiết bị này là gì?
Trên thực tế, thiết bị này có nhiều công dụng khác nhau tùy theo mục đích sử dụng của người dùng. Tuy nhiên, chúng sẽ hoạt động dựa theo nguyên tắc chính, đó là giảm số vòng quay và tăng moment xoắn.
Có nhiều cách phân loại hộp giảm tốc, nhưng người ta thường phân theo số cấp giảm tốc và nguyên lý truyền động.
Nếu phân theo số cấp thì sẽ có dòng 1 cấp, 2 cấp, 3 cấp, v.v. Khi lắp 2 bánh răng khớp nhau nhưng khác về số răng thì lúc này tốc độ của 2 trục bánh răng sẽ tỷ lệ nghịch với số răng. Nhiều người lầm tưởng rằng, trường hợp cần nhiều cấp, nếu muốn tỷ lệ số truyền bao nhiêu thì chúng ta chỉ cần kết hợp 2 bánh răng có tỷ lệ nghịch. Tuy nhiên điều này là không thể.
Nếu tỷ số truyền là 3 thì sẽ cần 1 cấp truyền động, bởi vì độ chênh lệch về số răng (hay độ lớn) của 2 bánh răng chỉ là 3 lần. Tuy nhiên nếu tỷ lệ truyền bằng 30 và bánh răng này to gấp 30 lần bánh kia thì dẫn đến việc bánh răng nhỏ sẽ nhanh bị hỏng vì tần suất làm việc quá lớn. Hơn nữa vì là bánh răng to nên sẽ khó lắp ráp. Chính vì thế, người ta đã sản xuất ra hộp đa dạng cấp với tỷ lệ truyền nằm trong khoảng 5 ~ 30000/cấp là được.
Trường hợp phân loại theo nguyen lý truyền động, ta sẽ có các dòng bánh răng trụ, bánh răng côn, bánh vít trục vít, v.v. Với mỗi loại sẽ có các ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng mục đích sử dụng. Ví dụ như bánh răng trụ sẽ có chất lượng tốt, hoạt động ổn định nhưng chỉ truyền động cho các trục //; còn mẫu bánh răng công chỉ truyền cho các trục không //; bánh vít trục vít thì có thể tự hãm và chạy êm, v.v.
Motor giảm tốc hoạt động với nguyên lý gì?
Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
Động cơ giảm tốc là thiết bị quan trọng trong việc giảm tốc độ. Nhưng nhiều người vẫn không biêt động cơ điện là gì? Có cấu tạo và chức năng như thế nào? Ở phần này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn những thông tin về động cơ giảm tốc. Từ đó giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn về động cơ giảm tốc cũng như các vấn đề liên quan đến thiết bị này.
Động cơ giảm tốc là gì?
Chỉ với tên gọi nhưng chắc hẳn nhiều bạn cũng tưởng tượng được phần nào cấu tạo cũng như chức năng của động cơ giảm tốc. Động cơ giảm tốc gồm có động cơ điện và hộp giảm tốc.
Động cơ điện gồm 2 phần chính là Stato và Roto. Stato là bộ phận được hành thành từ 3 pha điện quấn trên các lõi sắt đặt trên 1 vành tròn để tạo từ trường quay. Roto có hình trụ, đảm nhận vai trò là cuộn dây quấn trên lõi thép.
Hộp giảm tốc có chứa bộ truyền động gồm bánh răng, trục vít, v.v. có tác dụng giảm tốc vòng quay. Hộp này có tác dụng giảm vector vận tốc tức thời góc, tăng momen xoắn cũng như đóng vai trò như phòng ban trung gian giữa động cơ điện và phòng ban khiến cho máy hoạt động. Đầu còn lại sẽ nối với sở hữu tải.
Động cơ giảm tốc có chức năng gì?
Động cơ giảm tốc có chức năng hãm tốc độ của vòng quay. Và thiết bị này có cơ cấu truyền động bằng ăn khớp trực tiếp với tỉ số truyền không đổi.
Cơ cấu truyền động bằng ăn khớp trực tiếp giúp hãm và giảm tốc độ của vòng quay, có tỉ số truyền không đổi, giúp kìm hãm vector vận tốc tức thời và tăng momen xoắn . Đồng thời động cơ giảm tốc cũng đóng vai trò là máy trung gian giữa motor giảm tốc và bộ phận hỗ trợ máy công tác.
Nguyên lí hoạt động của động cơ giảm tốc
Motor giảm tốc hoạt động theo nguyên lý sau đây: Khi muốn số vòng quay của trục ra hộp số giảm tốc nhỏ, chúng ta chỉ cần lắp thêm hộp số giảm tốc vào động cơ điện là đã có thể linh hoạt thay đổi số vòng quay trục ra. Tuy nhiên với moment xoắn thì việc thay đổi số vòng quay và monent xoắn như mong muốn không hề dễ dàng. Việc này được gọi là tỉ số truyền hay nói cách khác chính là tỉ lệ nghịch của số vòng quay và moment xoắn.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các bộ phận
Động cơ điện là gì?
Động cơ điện là thiết bị được hoạt động bằng điện. Có hai loại động cơ điện, đó là: Động cơ điện xoay chiều 1 pha và Động cơ điện xoay chiều 3 pha.
Động cơ điện hoạt động với cơ chế sử dụng điện năng và chuển hóa thành cơ năng, để vận hành máy móc, thiết bị như băng chuyền, máy bơm nước, quạt diện, cầu trục, v.v. Hầu hết các loại động cơ điện đều đạt chuẩn IE2, IE3, v.v.
Hộp giảm tốc là gì
Khái niệm
Hộp giảm tốc là thiết bị cơ học có chứa nhiều bánh răng, trục vít, v.v. có tác dụng truyền động để giúp giảm tốc độ vòng quay của động cơ điện (tốc độ tại đây không phải là tốc độ dài).
Hộp giảm tốc hoạt động với cơ cấu truyền động ăn khớp trực tiếp, tỷ số truyền không đổi, có tác dụng giảm vận tốc góc và tăng momen xoắn. Hộp giảm tốc có vị trí ở giữa động cơ điện và tải, hay nói cách khác lõi của động cơ điện được gắn với hộp giảm tốc, đồng thời lõi của hộp giảm tốc được gắn với tải (gồm xích, đai và nối cứng)
Vậy hộp giảm tốc được sử dụng khi nào? Được sử dụng khi số vòng quay mong muốn nhỏ hơn nhiều so với số vòng quay thông thường của động cơ điện đang được sử dụng (như 2900 rpm, 1450 rpm, 960 rpm).
Hộp giảm tốc có tác dụng gì?
Nhiều người sẽ nghĩ rằng tại sao lại cần thêm hộp giảm tốc trong khi chúng ta có thể sản xuất loại động cơ điện có số vòng quay phù hợp. Ý kiến này không hề sai. Tuy nhiên để có thể sản xuất động cơ điện có số vòng quay nhỏ không phải việc dễ dàng cũng như tốn nhiều chi phí hơn so với sử dụng hộp giảm tốc.
Hơn nữa, để sản xuất momen xoắn và số vòng quay theo yêu cầu cũng không hề dễ.
Phân loại các loại hộp giảm tốc
Người ta phân loại hộp giảm tốc dựa theo tỷ số truyền và loại truyền động.
Nếu phân loại theo tỷ số truyền, chúng ta sẽ có 2 loại hộp giảm tốc, đó là:
- Hộp giảm tốc 1 cấp
- Hộp giảm tốc nhiều cấp
Nếu phân loại theo loại truyền động thì hộp giảm tốc sẽ có những loại sau đây:
- Hộp giảm tốc bánh răng trụ gồm khai triển, phân đôi và đồng trục.
- Hộp giảm tốc bánh răng côn hay côn – trụ
- Hộp giảm tốc trục vít – bánh răng
- Hộp giảm tốc bánh răng – trục vít gồm một hộp giảm tốc 2 cấp và một bộ truyền ngoài.
Hộp giảm tốc hoạt động với nguyên lý như thế nào?
DỰa vào cấu tạo của hộp giảm tốc, chúng ta có thể hiểu được nguyên lý hoạt động của nó như sau:
Hộp giảm tốc chính là hệ thống bánh răng với nhiều bánh răng thẳng và nghiêng lần lượt ăn khớp với nhau theo tỷ số truyền và momen quay với mục đích có được số vòng quay cần thiết.
Tuy nhiên cũng có một số loại hộp giảm tốc không sử dụng hệ bánh răng vi sai hoặc hệ bánh răng hành tinh. Những loại này sẽ có ưu điểm nhỏ gọn và chịu được áp lực làm việc lớn.
Chính vì thế, các kỹ thuật viên sẽ tính toán kế hoạch sử dụng hộp giảm tốc sao cho phù hợp với yêu cầu của công việc.
Lưu ý khi vận hành mô tơ giảm tốc và hộp giảm tốc
- Hãy kiểm tra kỹ xem motor giảm tốc, hộp giảm tốc có hư hỏng hay không trước khi sử dụng.
- Sử dụng loại điện áp đúng với loại motor đang sử dụng. Điều chỉnh lại điện áp nếu chưa ổn địng và chưa đúng. Nguồn điện được cấp cho motor phải theo đúng sơ đồ mạch điện đã quy định.
- Motor giảm tốc phải được lắp đặt cố định, chắc chắn và cẩn thận trước khi đưa vào vận hành, tránh tình trạng motor lỏng lẻo khi hoạt động.
- Kiểm tra kỹ lưỡng vị trí, số lượng đã được lắp đặt đủ, chính xác, chắc chắn hay chưa.
- Lắp đặt và bảo quản motor giảm tốc ở nơi khô ráo.
- Không để cho motor giảm tốc hoạt động quá tải, quá công suất quy định.
- Sử dụng dây dẫn, ổ cắm phù hợp với công suất của motor.
- Chỉ cho motor hoạt động khi lượng dầu bôi trơn đã được tiếp đủ.
- Phải lắp đặt các thiết bị bảo vệ động cơ không bị quá tải, quá áp hay mất pha như MCCB, MCB, Contactor, Relay nhiệt.
- Trước khi đóng điện vận hành, kiểm tra lại các nối đất và độ an toàn.
- Đảm bảo các thông số không vượt quá mức khuyến nghị của nhà sản xuất đã quy định.
- Bảo dưỡng tốt motor giảm tốc, hộp giảm tốc.
- Thường xuyên vệ sinh, thay dầu nhớt cũng như tuân thủ nguyên tắc vận hành sử dụng để đảm bảo độ bền của motor giảm tốc và hộp giảm tốc.
- Thay dầu nhớt sau 500 giờ hoạt động kể từ lần đầu tiên và sau đó cứ 2500 giờ lại thực hiện thay dầu nhớt một lần. Tuy nhiên thời gian thay dầu cũng có thể điều chỉnh tùy vào môi trường, hiệu suất, loại động cơ và loại dầu nhớt mà bạn đang sử dụng.
Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu tham khảo thêm về giá cả, cách chọn mua hộp giảm tốc, địa chỉ sửa chữa, bạn có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ theo địa chỉ https://ieec.com.vn/gioi-thieu/, hoặc fanpage: https://www.facebook.com/SanXuatTuDienCN , Liên hệ: Mr Duy 098 434 8386
